Të drejtat dhe përgjegjësit e gruas në të kaluarën
Autor: Mexhid YVEJSI
Sot, të drejtat e femrës janë një ndër temat më bashkohore në trojet shqiptare dhe në përmasa botërore. Të jesh femër në ditët e sotme shpesh konsiderohet si fatbardhësi, kurse në kohët më të hershme ishte vetëm një fatkeqësi. Në Romën antike dhe në Greqinë e lashtë femra nuk kishte asnjë të drejtë. Babai mund t‘i shiste vajzat e tij kurdo që të dëshironte, mund t‘i jepte hua ose t‘i mbyste, sipas dëshirave të tij, si dhe të tjera gjëra të këtij lloji. Kështu pra, femra nuk kishte asnjë të drejtë si qenie njerëzore. Para burrit nuk kishte asnjë të drejtë pronësie, as të bënte ndonjë vizitë ose udhëtime të shkurtër, qoftë edhe për nevojat e tyre personale.
Në Greqinë e lashtë nuk ekzistonte martesa e zakonshme. Grekët jetonin në grupe dhe fëmijët nuk e njihnin nënën e tyre. Poligamia nuk ishte diçka e zakonshme, por çdo njeri, sipas gjendjes ekonomike, mund të mbante në shtëpi një numër të caktuar grash, jashtë martese. Me një fjalë, femra nuk kishte një status juridik dhe burri i martuar me të mund ta falte si dhuratë ose ta jepte hua. Ajo mbahej si pronë, ashtu siç mbaheshin skllevërit dhe kafshët që përdoreshin për nevoja të ndryshme.
(Revista “Vlera”, nr. 7, nëntor 2011, fq. 18)
