Nevoja për edukim si element kyq për krijim të personalitetit
Nevoja për edukim si element kyq për krijim të personalitetit
Krahas asaj se çfarë Erich Frommi potencon dhe i jep të drejtën e largimit dhe mosrespektimit të normat autoritare, mendimtarët e besimit islam nuk pajtohen plotësisht dhe thonë se çdo krijesë ka nevojë për mësim dhe edukim. Ndërsa Frommi gjithçka e bazon në shfaqjen e dashurisë dhe lirisë, e cila nuk duhet cenuar e frenuar por në momentit kur qenia del nga normativja e përpiluar, në atë moment ai shpërthen dhe arrin tek vetërealizimi.
Frommi thotë: “Në krijimin e personalitetit i kushtohet rëndësi e veçantë lirisë dhe dashurisë për veten, ngase në momentin kur njeriu largohet nga mendimet e rregullat autoritare të tjetrit (rregullat e religjionit) atëherë ai shpërthen nga brendia e tij dhe realizohet në një njeri të përkryer apo njeri i vetërealizuar”. Sa i përket lirisë, mendimtari dijetari i kohëve Sejjid Ali Hamenei thotë: “Liria as nuk fitohet, as nuk dhurohet por liria duhet mësohet (edukohet)”.
Sipas mendimtarëve të Lindjes, zhvillimi i personalitetit duhet të jetë i bazuar në parimet dhe normat edukative sepse këto norma janë faktorë rregullatorë të tij. Nëse këto energji njerëzore që i ka përmendur Frojdi si libido (epsh) do të lihen të padrejtuara dhe të pakanalizuara në një gjendje të lirisë së papërmbajtur, ato do të mbeten gjithnjë subjekt i nevojave njerëzore parësore. Ja, përse karakteri njerëzor dhe sjellja ka gjithmonë nevojë për trajnim edukues dhe formues, nëpërmjet lavdërimeve dhe shpërblimeve, si dhe qortimit dhe ndëshkimit. Kurani deklaron: “Vërtet, kushdo që e pastron shpirtin, do të shpëtojë, ndërsa kushdo që e shtyp atë (me punë të këqija), do të dështojë”. (Surja esh-Shems, ajetet 9-10)
Ndërsa, si vazhdimësi e të kuptuarit të këtij verseti kuranor të lartëcekur, dijetari dhe psikologu i madh Ali ibn Ebi Talibi (shek. VII) edukimin e konsideron si një nevojë të pamohueshme dhe si një komponent përbërës në etapën e zhvillimit të personalitetit dhe më pastaj gjatë jetës deri në vdekje. Ai thotë: “Qeniet e mbrojtura me forcën e arsyes kërkojnë edukim, ashtu si dhe të mbjellat kanë nevojë për shi”.
Autore: Ikballe Berisha Huduti
(Revista “Vlera”, nr. 26, maj/qershor 2018, fq. 31-32)
